Vì sao New Zealand là vùng đất của các nhà phát minh nhí?

New Zealand đang sở hữu bí mật vĩ đại nào mà lại có thể sản sinh ra nhiều nhà phát minh nhí đến vậy?

Bạn không cần phải trở thành người lớn để có những phát kiến vĩ đại, đó là điều được thể hiện rất rõ tại xứ sở Kiwi. 

Những thiếu niên tuổi nhỏ làm việc lớn

Kate McIntosh và Ayla Hutchinson đến từ hai vùng đất khác nhau của xứ sở Kiwi nhưng cả hai đều có một điểm chung là trở thành nhà phát minh nhí từ khi mới 13 tuổi.  

Với Kate, ý tưởng sáng chế bắt nguồn từ khi đội bóng nước của em bị loại vì một đồng đội khiếm thính nên không thể nghe được tiếng còi của trọng tài. Từ đó, Kate đã thiết kế chiếc còi đặc biệt dành cho người khiếm thính. Bề ngoài chiếc còi trông như một chiếc còi bình thường nhưng bên trong có một bộ truyền phát tín hiệu. Khi có người thổi còi, tín hiệu sẽ được truyền tới một chiếc đồng hồ trên tay vận động viên khiếm thính. Thay vì nhận tín hiệu qua âm thanh, vận động viên khiếm thính có thể nhận biết tiếng còi bằng ánh sáng đèn LED và chuyển động rung của đồng hồ. Một điểm thú vị là động cơ rung khá đắt đỏ, để chế tạo chiếc đồng hồ, bố mẹ của Kate đã “hy sinh” chiếc iPhone cũ để lấy các linh kiện thay thế.

Kate bên phiên bản thô sơ (trái) của chiếc đồng hồ, và bản nâng cấp gọn nhẹ hơn (phải)

Phát minh này của Kate không chỉ có tác dụng đối với đội tuyển bóng nước của cô bé mà còn được đánh giá cao bởi Hiệp hội Người khiếm thính Quốc gia ở New Zealand. Hiện nay có khoảng 900 ngàn người New Zealand bị khiếm thính và chiếc còi này hứa hẹn sẽ đem tới nhiều chuyển biến tích cực cho cộng đồng này.

Đến từ vùng núi Taranaki, Ayla Hutchinson và gia đình luôn phải đối diện với thời tiết khắc nghiệt lạnh giá nơi đây. Ayla chia sẻ: “Khi trời lạnh, củi nhóm lửa không bao giờ là đủ và những que gỗ nhỏ giúp bắt lửa nhanh hơn”. Đây chính là động lực để Ayla phát minh ra một dụng cụ hỗ trợ bổ củi, giúp xẻ những khối củi lớn thành các mảnh nhỏ hơn.

Chân dung dụng cụ bổ củi tiện lợi

Không nhằm thay thế chiếc rìu truyền thống nhưng dụng cụ hỗ trợ bổ củi này của Ayla giúp việc bổ củi thành các mảnh nhỏ đơn giản hơn, an toàn và dễ dàng hơn để thậm chí phụ nữ cũng có thể sử dụng được. Tuy chỉ là một sáng chế được bắt nguồn từ dự án nhỏ ở trường học, dụng cụ hỗ trợ bổ củi của Ayla đã vượt qua ngoài biên giới New Zealand và được sử dụng rộng rãi ở nhiều nơi trên thế giới.

Cái nôi của những phát minh thay đổi thế giới và bí quyết từ nền giáo dục

Không chỉ có những nhà phát minh nhí kể trên, bối cảnh lịch sử, văn hóa và vị trí địa lý đã thôi thúc New Zealand trở thành cái nôi của những phát minh mang tầm ảnh hưởng thế giới. Ống tiêm y tế dùng một lần và container đông lạnh là một trong những phát minh của người New Zealand được ứng dụng rộng rãi cho đến hiện này.

Tuy nhiên để duy trì được vị thế này, sẽ thật thiếu sót nếu không nhắc đến triết lý giáo dục tôn trọng sự khác biệt cá nhân và khuyến khích sự sáng tạo của quốc gia này. New Zealand là quốc gia nói tiếng Anh dẫn đầu về Chỉ số giáo dục Chuẩn bị cho tương lai (Theo EIU, 2018). Theo đó, giáo dục New Zealand được đánh giá cao trong việc trang bị cho người trẻ bộ kỹ năng toàn diện của tương lai, hai trong số những kỹ năng quan trọng này là sáng tạo và giải quyết vấn đề.

Từ lâu, Chính phủ New Zealand đã đặt ra nhiệm vụ cải tiến giáo dục với các giáo viên tại đây. Thay vì đi theo một mẫu giáo trình có sẵn, các giáo viên Kiwi được tự do sáng tạo giáo án sao cho phù hợp nhất với các học sinh. Đặc biệt, các bài kiểm tra ở quốc đảo này hiếm khi là một bài kiểm tra lý thuyết trên giấy mà thường sẽ là nhiệm vụ ứng dụng kiến thức đã học để làm ra một sản phẩm nào đó.

Tận dụng điều này, thầy Simon Christie đến từ trường tiểu học Christchurch có cách truyền cảm hứng khác biệt. Trong giờ học công nghệ, thầy đã mời mẹ vợ của mình, vốn là một người khuyết tật tới chia sẻ câu chuyện của mình với các em học sinh. Sau khi được truyền cảm hứng bởi “người thật việc thật”, mỗi em học sinh lại nảy ra một ý tưởng khác nhau để giải quyết các vấn đề sinh hoạt hàng ngày cho những người khuyết tật. Không chỉ là các ý tưởng trên giấy, các em thực sự đã lên thiết kế và ứng dụng máy in 3D để tạo ra sản phẩm hoàn thiện.

Không chỉ dừng lại ở việc truyền cảm hứng, các trường học ở New Zealand còn đảm bảo trang bị cơ sở vật chất hiện đại, luôn cập nhật những công nghệ kỹ thuật mới nhất trong chương trình học để tạo động lực cho những nhà phát minh nhí.

Khi học về đo lường, các học sinh có thể sử dụng phần mềm thiết kế Sketch Up để dựng lại mô hình 3D của trường học. Cũng tương tự khi học xác suất thống kê, một thị trường chứng khoán giả lập với chứng khoán ảo sẽ được lập ra để các học sinh thực hành kiến thức của mình.

Các trường học ở New Zealand không chỉ đảm bảo trang bị cơ sở vật chất hiện đại mà còn luôn cập nhật những công nghệ kỹ thuật mới nhất trong chương trình học.

Bên cạnh các ứng dụng công nghệ thông tin, học sinh New Zealand cũng được phép sử dụng những thiết bị hiện đại. Các công cụ như vi điều khiển, máy in 3D hay máy cắt laser không hề lạ lẫm, bởi các em được tự do sử dụng các trang thiết bị này để phục vụ cho mục đích học tập và nghiên cứu.

Thầy Marc Rowlinson phụ trách bộ môn Công nghệ tại trường Trung học Northcross ở Auckland cho rằng: “Những dự án thực tiễn giúp học sinh tự tin hơn, tăng khả năng tư duy cũng như cộng tác trong một nhóm”.

New Zealand đã áp dụng chìa khóa giáo dục STEM (kết hợp khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học) để khơi gợi niềm đam mê công nghệ của giới trẻ thông qua chương trình chiến lược “The Nation of Curious Minds”. Đây là chương trình kéo dài tới năm 2024 hướng tới tạo ra nguồn nhân lực có chuyên môn để đối mặt với những biến đổi của thế kỷ 21 và đón đầu cách mạng 4.0.

Bên cạnh đó, các chương trình truyền hình về khoa học thường thức cũng được đầu tư mạnh mẽ. Điển hình là chương trình Let’s Get Inventin, chương trình về khoa học và công nghệ khuyến khích trẻ em tham gia phát minh, biến những ý tưởng chỉ có trong tưởng tượng thành hiện thực. Đây là chương trình dành cho trẻ em có hiệu suất người xem cao nhất từ năm 2006 tới nay.

Cho tới nay, New Zealand vẫn tiếp tục là một trong những quốc gia tiên phong với nhiều nghiên cứu có giá trị. Theo thống kê năm 2018 của tạp chí Bloomberg về chỉ số cải tiến đổi mới, New Zealand liên tục đứng trong top 30 các quốc gia có nhiều nghiên cứu, phát triển đổi mới nhất.